Akupuntur kelimesi Latince ‘acus’(iğne) ve ‘punctura’ (penetrasyon (delme)) kelimelerinden köken almaktadır. Akupunktur 2000 yıl önce Çin’de ortaya çıkan deriye uygulanan bir iğne ile vücudun belli noktalarının uyarılmasıyla hastalıkların tedavi edildiği bir tamamlayıcı tıp uygulamasıdır. İğne haricinde akupunktur uygulayıcıları el ile basınç, elektriksel uyarı, mıknatıs, düşük güçte lazer, ısı ya da ultrason ile de akupuntur da uygulamaktadırlar. Akupunktur birçok farklı şekilde uygulanabilir. En bilinen akupunktur uygulama çeşitleri, geleneksel Çin, Japon, Kore, Vietnam ve Fransız akupunkturudur. Ele, kulağa ya da kafa derisine uygulanan spesifik çeşitleri de vardır.
Akupunktur hangi düşünceye dayalı olarak ortaya çıkmıştır?
Akupunktur temel olarak Çin felsefesinin iki önemli düşünce şekli Konfüçyüsçülük ve Taoculuk’tan gelmektedir. Bu iki felsefe özellikle de Taoculuk doğanın kurallarını anlamanın önemi ve insanların bu kurallara direnç göstermek yerine uyum ve bütünlük sağlanmasının önemi üzerinedir. İnsan vücudu evrenin düzenin bir yansımasıdır. Bu nedenle doğayı açıklayan yin/yang ve beş element akupunktur teorisinin temelini oluşturur. Hekimin görevi vücudun dış çevre ile ilişkili olarak iç çevresi ile de denge içerisinde olmasını sağlamaktır.
Akupunkturdaki üç önemli bileşeni nedir?
1)Qi genellikle ‘hayat enerjisi’ olarak çevrilir. Bu enerjinin tüm şeylerden geçtiği, farklı formlarda yer aldığı ve vücudun meridyenleri arasında gezdiği düşünülür. Bu enerji insan vücudunda doğuştan itibaren vardır ve bir ömür boyu 24 saat süreyle akar.
2)Yin ve yang birbirini tamamlayan zıtlıklardır ve doğadaki her şeyin tanımında kullanılırlar. Yin maddenin daha yoğun ve bedensel yanı iken, yang maddenin ruhani ve arıtılmış halidir. Bu ikisi arasındaki etkileşim dinamik ve sürekli dönüşüm halindedir. Akupunktur uygulayıcılarına göre sağlık dinamik olarak bu dengenin sağlanmasıdır, hastanın denge halinin bozukluğu seri ölçümlerle ortaya konur. Eskiden bilindiği gibi hastanın ‘daha yin’ ya da ‘daha yang’ olmasından öte kalitatif ölçümler, muayene ve şikayetlerinin kullandığı daha karışık ölçümler yapılmaktadır.
3) Beş element yin/yang teorisi ile birlikte Çin tıbbının temelini oluşturur. Bunlar ateş, toprak, metal, su ve ağaçtan oluşur. Bu elementler doğanın temel bileşeni değildir, döngüdeki temel oluşumları ve fazları temsil ederler. Hayati organların çoğu, akupunktur meridyenleri, duygular ve diğer sağlık ilişkili değişkenler her bir elemente bağlıdır böylece her kişide görülen denge dinamiklerinin genel tanımı sağlanır.
Ürtiker Tedavisinde Akupunktur Etkili Midir?
Akupunkturun kronik ürtikerdeki etkinliğini ve güvenliğini araştıran en kapsamlı derlemede 6 çalışma ve 406 katılımcı değerlendirilmiştir. Akupunktur ilaçlarla( anti-histaminik olarak adlandırılan ve vücutta kurdeşen ortaya çıkmasına neden olan histamini azaltan ilaç)) karşılaştırıldığı 3 çalışmada, akupunkturun ilaçlardan belki daha etkili olduğu bulunmuştur. Diğer 3 çalışmada ise ilaçlara akupunktur tedavisinin eklenmesi değerlendirilmiş ve tüm yakınmaları düzeltmede akupunkturun ilaç tedavisine eklenmesinin sadece ilaç kullanmaktan daha etkili olduğu bulunmuştur. Bu sonuçlar akupunkturun ilaç tedavisine eklenmesinin etkili olabileceğini göstermiştir.
Batı tıbbında akupunkturun mekanizması net olarak açıklanmamıştır. İnsanlarda ve hayvanlarda yapılan çalışmalarda histaminin etkisini azalttığı ve bağışıklık sistemini düzelttiği gösterilmiştir.
Kronik ürtikeri olan hastalarda akupunktur güvenlidir ancak şu andaki bilimsel verilere göre etkili olduğunu gösteren kanıtlar yetersizdir. Etkinliğine dair daha güçlü bilimsel verilere ihtiyaç vardır.